Przejdź do treści Wyszukiwarka Kontakt

Zbiorniki LPG/CNG/LNG/H2

Rodzaje urządzeń

Zbiorniki LPG/CNG/LNG/H2

Zbiorniki LPG/CNG/LNG/H2 zamontowane w instalacjach zasilania pojazdów i statków żeglugi śródlądowej, napełniane:

  • skroplonym gazem węglowodorowym LPG stanowiącym mieszaninę węglowodorów, zwane dalej „zbiornikami LPG”,
  • sprężonym gazem ziemnym CNG, zwane dalej „zbiornikami CNG”,
  • skroplonym schłodzonym gazem ziemnym LNG, zwane dalej „zbiornikami LNG”,
  • wodorem, zwane dalej „zbiornikami wodoru”.

Zbiorniki na gaz skroplony lub sprężony zamontowane w instalacjach grzewczych pojazdów lub statków żeglugi śródlądowej, stosowane:

  • w celu ogrzewania:
    – kabin pojazdów drogowych, kolejowych lub statków żeglugi śródlądowej,
    – przyczep kempingowych oraz turystycznych,
  • w celu prowadzenia procesów technologicznych.

1. Forma dozoru technicznego i terminy badań

urządzenieforma dozorurewizja wewnętrznapróba ciśnieniowarewizja zewnętrznapróba szczelności i funkcjonowania osprzętu
Zbiorniki LPG zamontowane na stałe w pojazdach samochodowychpełnyco 10 latco 10 latco 10 latco 10 lat
Zbiorniki CNG zamontowane na stałe w pojazdach samochodowychpełnyco 10 latco 10 latco 3 lataco 3 lata
Zbiorniki LNG zamontowane na stałe w pojazdach samochodowychpełnyco 10 latco 10 latco 1 rokco 1 rok
Zbiorniki wodoru zamontowane na stałe w pojazdach samochodowychpełnyco 10 latco 10 latco 1 rokco 1 rok

 

 

2. Zbiorniki LPG/CNG/LNG/H2 – homologacja

Wszyscy producenci zbiorników LPG, CNG i LNG oraz H2 sprężonego wodoru służących do napędu silników spalinowych w pojazdach, przed wprowadzeniem ich na rynek, są zobowiązani poddać je badaniom, celem uzyskania homologacji, na zgodność z wymaganiami określonymi w następujących dokumentach:

Na podstawie homologacji TDT przeprowadza u wytwórców krajowych badania odbiorcze zbiorników.

Natomiast wymagania techniczne w zakresie budowy, badań i eksploatacji specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych, do których należy zaliczyć zbiorniki LPG, CNG i LNG oraz H2 sprężonego wodoru, określone są w rozporządzeniu Ministra Transportu z dnia 20 października 2006 r.  w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych.

 

3. Zarejestrowanie urządzenia w TDT (nie dotyczy zbiorników LPG)

  • Eksploatujący zgłasza urządzenie techniczne w formie pisemnego wniosku do właściwego oddziału terenowego TDT. Do wniosku należy załączyć dwa komplety dokumentacji rejestracyjnej dla każdego ze zgłaszanych urządzeń podlegających dozorowi technicznemu, w przypadku urządzeń już eksploatowanych na terenie RP księgę rewizyjną urządzenie wraz z wymaganą dokumentacją (zob. wniosek o rejestrację urządzenia technicznego).
  • Rozpatrzenie wniosku i przystąpienie do badań poprzedzających wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację (zob. wniosek o przeprowadzenie badań).
  • Wystawienie przez inspektora TDT protokołu z badania oraz wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację dla każdego urządzenia po pozytywnym wyniku badania.
  • Wystawienie rachunku za ww. czynności TDT zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.

 

4. Dokumentacja techniczna niezbędna do zarejestrowania urządzenia (nie dotyczy zbiorników LPG)

Dokumentacja zbiorników CNG i LNG zamontowanych w układach zasilania pojazdów powinna zawierać:

  • opis techniczny zbiornika CNG/LNG zawierający informacje na temat:

– producenta zbiornika,

– typu, numeru fabrycznego, pojemności zbiornika,

– daty produkcji (miesiąc i rok) i okresu jego eksploatacji,

– numeru homologacji,

– ciśnienia roboczego i próbnego,

– wymiarów zbiornika,

  • dokumenty dostarczane przez wytwarzającego wraz ze zbiornikiem CNG/LNG, określone w odpowiednich Regulaminach EKG ONZ albo w specyfikacjach technicznych uzgodnionych z TDT,
  • rysunek zbiornika (o ile występuje) lub fotografię w przypadku braku rysunku,
  • wykaz osprzętu zainstalowanego na zbiorniku CNG/LNG (o ile występuje),
  • instrukcję eksploatacji zbiornika CNG/LNG zawierającą wszystkie niezbędne informacje dotyczące zasad bezpiecznej obsługi i konserwacji.

 

Dokumentacja zbiornika wodoru zamontowanego w instalacji zasilania pojazdu powinna zawierać:

  • poświadczenie wytwórcy zbiornika wodoru z jego badania, w przypadku nowych zbiorników montowanych po raz pierwszy w pojeździe informacje na temat:

– producenta zbiornika,

– typu, numeru fabrycznego, pojemności zbiornika,

– daty produkcji (miesiąc i rok) i okresu jego eksploatacji,

– numeru homologacji,

– ciśnienia roboczego i próbnego,

– wymiarów zbiornika,

  • dokument potwierdzający, że zbiornik przeszedł z wynikiem pozytywnym badanie hydrauliczne, zgodnie z wymaganiami Załącznika IV Część 2 rozporządzenia Komisji (UE) nr 406/2010 z dnia 26 kwietnia 2010 r.
  • poświadczenie producenta pojazdu lub jego upoważnionego przedstawiciela (dealera) o zainstalowaniu i sprawdzeniu instalacji wodorowej zawierające co najmniej:

– typ i numer identyfikacyjny VIN pojazdu,

– potwierdzenie spełnienia przez elementy instalacji wodorowej wymagań określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 79/2009 z dnia 14 stycznia 2009 r. i rozporządzeniu Komisji (UE) nr 406/2010 z dnia 26 kwietnia 2010 r. lub Regulaminie Nr 134 EKG ONZ,

– oświadczenie potwierdzające prawidłowość montażu instalacji wodorowej i zgodność z obowiązującymi w tym zakresie przepisami,

– potwierdzenie przeprowadzenia próby szczelności instalacji wodorowej z wynikiem pozytywnym,

– dane dotyczące zbiornika.

 

5. Warunki uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację zbiorników LPG/CNG/LNG/H2

Urządzenie, dla którego ustalono formę dozoru technicznego, wymaga uzyskania przez eksploatującego decyzji zezwalającej na eksploatację wydanej przez Dyrektora TDT.

Przed pierwszym uruchomieniem urządzenia technicznego inspektor TDT wykonuje następujące czynności:

  • sprawdza kompletność i odpowiedniość dokumentacji – wstępnie czynność wykonywana przez inspektora w biurze;
  • przeprowadza badanie podczas którego:

– identyfikuje urządzenie na podstawie przedłożonej dokumentacji i tabliczki fabrycznej (czynność wykonywana w zakładzie przygotowującym zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań),

– sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją na miejscu eksploatacji urządzenia (czynność wykonywana w zakładzie przygotowującym zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań),

– sprawdza stan techniczny urządzenia i jego połączenia z podwoziem pojazdu (czynność wykonywana w zakładzie przygotowującym zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań),

– sprawdza stan oraz działanie osprzętu zabezpieczającego (o ile występuje) oraz stan zabezpieczeń antykorozyjnych (czynność wykonywana w zakładzie przygotowującym zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań).

W przypadku pozytywnego wyniku badania odbiorczego, okresowego i doraźnego, inspektor wystawia protokół z badania i decyzję zezwalającą na eksploatację zbiornika LPG, CNG i LNG oraz H2 sprężonego wodoru.

 

6. Przygotowanie do badań zbiorników LPG/CNG/LNG/H2

Badania zbiorników LPG, CNG, LNG i wodoru zamontowanych w układach zasilania pojazdów są przeprowadzane przez inspektorów TDT w zakładach upoważnionych przez oddziały terenowe TDT do przygotowywania przedmiotowych zbiorników do badań. Zakłady te muszą spełniać odpowiednie wymagania w zakresie warunków lokalowych, wyposażenia i personelu (zob. wykaz zakładów przygotowujących zbiorniki do badań).

 

7. Zakłady upoważnione do przygotowywania do badań, montażu i demontażu zbiorników

Czynności związane z przygotowywaniem do badań zbiorników na gaz LPG, CNG i LNG oraz H2 sprężonego wodoru, służących do napędu silników spalinowych w pojazdach, mogą być wykonywane przez podmiot gospodarczy, który uzyska stosowne upoważnienia do wykonywania tych czynności z właściwego oddziału terenowego TDT.

 

8. Badania zbiorników LPG, CNG, LNG i wodoru, zamontowanych w pojazdach, które uczestniczyły w zdarzeniu drogowym (kolizja lub wypadek)

Badania zbiorników LPG, CNG, LNG i wodoru zamontowanych w pojazdach, które uczestniczyły w zdarzeniu drogowych (kolizja lub wypadek) są przeprowadzane przez inspektorów TDT w zakładach upoważnionych przez oddziały terenowe TDT do przygotowywania przedmiotowych zbiorników do badań. Zakłady te muszą spełniać odpowiednie wymagania w zakresie warunków lokalowych, wyposażenia i personelu (zob. wykaz zakładów przygotowujących zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań).

 

9. Duplikaty badań zbiorników LPG, CNG, LNG i wodoru

Duplikaty dokumentów (protokołów) z badań i decyzji dla zbiorników na gaz LPG, CNG i LNG oraz wodoru, zamontowanych w układach zasilania pojazdów, produkowanych przez krajowych wytwórców, u których wykonywane są badania odbiorcze oraz w zakładach upoważnionych do wykonywania czynności związanych z przygotowywaniem do badań okresowych i doraźnych ww. zbiorników, wystawiane są przez właściwe oddziały terenowe TDT na podstawie złożonego wniosku (zob. wniosek o wydanie duplikatu protokołu z badania i decyzji dla zbiornika LPG, CNG, LNG i wodoru).

Jednakże dla zbiorników LNG i wodoru, TDT wystawia jedynie duplikaty dokumentów (protokołów) z badań i decyzji dla zbiorników, które poddane zostały badaniom okresowym i doraźnym w zakładach upoważnionych.

Opłata za wydanie duplikatu wynosi 65 zł.

Zobacz więcej informacji.

Duplikaty dokumentów (protokołów) z badań i decyzji dla zbiorników na gaz LPG, CNG i LNG oraz H2 sprężonego wodoru, służących do napędu silników spalinowych w pojazdach, produkowanych przez krajowych wytwórców, u których wykonywane są badania odbiorcze oraz z badań okresowych i doraźnych wykonywanych w zakładach upoważnionych do wykonywania czynności związanych z przygotowywaniem do badań okresowych i doraźnych ww. zbiorników, wystawiane są przez właściwe oddziały terenowe TDT.
Dla zbiorników LNG i H2 sprężonego wodoru, TDT wystawia jedynie duplikaty dokumentów (protokołów) z badań i decyzji dla zbiorników, które poddane zostały badaniom okresowym i doraźnym w zakładach upoważnionych. Postępowania toczące się przed TDT prowadzone są w oparciu o przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.  Zgodnie z art. 14 § 1 Kpa sprawy załatwiane są w formie pisemnej, a zgodnie z art. 61 § 1 wszczynane są na żądanie strony.
W związku z powyższym, w celu uzyskania duplikatu z protokołu badania i decyzji dla zbiorników na gaz LPG, CNG i LNG oraz H2 sprężonego wodoru, służących do napędu silników spalinowych w pojazdach, należy złożyć wniosek o jego wydanie. Wniosek powinien zawierać:
  • pełną nazwę firmy (lub imię i nazwisko dla osób fizycznych), adres wraz z kodem, nr NIP (lub PESEL), nr telefonu kontaktowego,
  • własnoręczny podpis osoby wnioskującej lub osoby uprawnionej do reprezentowania wnioskującej osoby prawnej, przy czym uprawnienie do reprezentowania osoby prawnej musi być wykazane w stosowny sposób, np. za pomocą wypisu z KRS,
  • dane identyfikacyjne zbiornika – producent, numer fabryczny, rok budowy, numer seryjny, pojemność, numer homologacji (powyższe dane można odczytać z tabliczki znamionowej umieszczonej na zbiorniku),
  • dowód dokonania opłaty w wysokości 65 zł na konto:

Transportowy Dozór Techniczny
ul. Puławska 125, 02 – 707 Warszawa
Bank Gospodarstwa Krajowego Oddział w Warszawie
Al. Jerozolimskie 7, 00-955 Warszawa
70 1130 1017 0020 1237 5820 0003

z informacją “Opłata dotyczy zbiornika nr fabr. …………….., imię i nazwisko (firma)”.

 

  • Wniosek o wydanie duplikatu protokołu z badania i decyzji dla zbiornika LPG/CNG/LNG/wodoru znajduje się na końcu niniejszej strony

 

Wniosek wraz z potwierdzeniem wpłaty należy przesłać:
a) pocztą elektroniczną za pomocą profilu zaufanego (ePUAP) na Transportowy Dozór Techniczny w Warszawie lub
b) pocztą tradycyjną lub kurierem na adres oddziału terenowego TDT, na terenie którego znajduje się producent zbiornika na gaz LPG, CNG, LNG oraz H2 sprężonego wodoru:
1.   Oddział Terenowy TDT z siedzibą w Gdańsku, ul. Kętrzyńskiego 24b, 80-376 Gdańsk, tel.: +48 58 511 00 80 e-mail:  gdansk@tdt.gov.pl  w przypadku zbiorników wyprodukowanych przez:
  • P.P.H. “BORMECH” Sp. z o.o., Charnowo 3, 76-270 Ustka;
  • IRENE Agencja Handlowa Import-Export I.J. Radomscy, ul. St. Poznańskiego 24, 76-261 Kobylnica;
  • STAKO Sp. z o.o. (dawniej: STAKO Sp. J.), ul. Poznańska 54, 76-200 Słupsk;
  • ATIKER (handlowa nazwa Tytan Gaz).

 

2.   Oddział Terenowy TDT z siedzibą w Katowicach, ul. Cedrowa 8, 40-181 Katowice, tel.: +48 32 793 70 36, e-mail:  katowice@tdt.gov.pl w przypadku zbiorników wyprodukowanych przez:

  • Grodkowskie Zakłady Wyrobów Metalowych S.A., ul. Wrocławska 59, 49-200 Grodków.

 

3.   Oddział Terenowy TDT z siedzibą w Warszawie, ul. Puławska 125 (II piętro), 02-707 Warszawa, tel.: +48 22 826 23 16, e-mail:   warszawa@tdt.gov.pl w przypadku zbiorników wyprodukowanych przez:

  • KMBF KOPEĆ Sp.J. Białostoczek k/Kurian, 15-592 Białystok;
  • REMVALDA PL Sp. z o.o. Białostoczek 14; 15-592 Białystok;
  • “STARS” T. Urwan, A.S. Marzec Spółka Jawna, ul. Choroszczańska 24, 15-732 Białystok,
  • ZAKŁAD PRODUKCYJNY, ul. Toruńska 12a, 26-612 Radom.
  • Zakład Usługowo Produkcyjny CHORUS, ul. Niedziałkowskiego 17, 26-600 Radom.

 

4.   Oddział Terenowy TDT z siedzibą w Lublinie, Al. Wincentego Witosa 1, 20-315 Lublin, tel.: +48 81 745 52 13, e-mail:  lublin@tdt.gov.pl w przypadku zbiorników wyprodukowanych przez:

  • Atrama Raudondvario pl. 162, 47174 Kaunas, Lietuva (dla zbiorników wyprodukowanych do 2006 roku);
  • NZGA Nowogródek (dla zbiorników wyprodukowanych od 2000 do 2001 roku);
  • NUOVA GGL S.r.l. VIA BARI 26900 LODI (LO) Włochy (dla zbiorników wyprodukowanych w 2005 roku);

 

5.   Oddział Terenowy TDT w Gdańsku, Zespół Inspektorów w Olsztynie, ul. Szarych Szeregów 7, 10-079 Olsztyn, tel.: +48 58 511 00 80, e-mail:  gdansk@tdt.gov.pl w przypadku zbiorników wyprodukowanych przez:

  • Atrama Raudondvario pl. 162, 47174 Kaunas, Lietuva (dla zbiorników wyprodukowanych od 2006 roku);.

 

6.   Oddział Terenowy TDT z siedzibą w Krakowie, ul. Pocieszka 5, 31-408 Kraków, tel.: +48 12 633 10 86, e-mail:  krakow@tdt.gov.pl w przypadku zbiorników wyprodukowanych przez:

  • Zakłady Sprzętu Motoryzacyjnego „POLMO” Sp. z o.o., ul. J. Korczaka 11, 38-300 Gorlice;
  • POLMOCON Sp. z o.o., ul. J. Korczaka 11, 38-300 Gorlice.

 

Tryb załatwiania sprawy jest zgodny z Kodeksem postępowania administracyjnego – 14 dni.

W przypadku dodatkowych pytań należy kontaktować się z oddziałami terenowymi TDT lub z Wydziałem Techniki TDT (numery telefonów oraz adresy e-mail znajdują się w zakładce „KONTAKT”).

Czynności związane z przygotowywaniem do badań zbiorników na gaz LPG, CNG i LNG oraz H2 sprężonego wodoru, służących do napędu silników spalinowych w pojazdach, mogą być wykonywane przez podmiot gospodarczy, który uzyska stosowne upoważnienia do wykonywania tych czynności z właściwego oddziału terenowego TDT.

Upoważnienie to może uzyskać instalator posiadający świadectwo homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazowego, uzyskane na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 września 2023 r. w sprawie homologacji montażu dodatkowej instalacji zasilania gazem pojazdu lub zakład montujący instalację w imieniu instalatora posiadającego ww. świadectwo homologacji, do której jest wpisany ww. montujący.

Ponadto, demontaż i montaż zbiorników na gaz LPG, CNG i LNG oraz H2 sprężonego wodoru przedstawianych do badań, może być wykonywany tylko u instalatora lub w jego zakładzie montującym instalację przystosowującą dany typ pojazdu do zasilania gazem w imieniu instalatora, który uzyskał świadectwo homologacji sposobu montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazowego”

Uwaga!  Transportowy Dozór Techniczny dopuszcza możliwość przeprowadzania badań okresowych zbiorników LNG w zakresie rewizji zewnętrznej i próby szczelności (bez demontażu zbiornika/-ów) w zakładzie upoważnionym do przygotowania do badań zbiorników CNG.
W tym celu zakład powinien wystąpić do właściwego oddziału terenowego TDT, który wydał upoważnienie do przygotowania zbiorników CNG do badań, z prośbą o udzielenie zgody na przygotowywanie do badania zbiorników LNG w zakresie rewizji zewnętrznej i próby szczelności. Kierownik Oddziału Terenowego, na podstawie istniejącego upoważnienia oraz po sprawdzeniu zakładu pod kątem posiadanej wiedzy i kompetencji pracowników (z zakresu podstawowych informacji dotyczących tego typu urządzeń) może wydać pisemną zgodę umożliwiającą przygotowywanie do badań okresowych zbiorników LNG.

  1. Oddział Terenowy Transportowego Dozoru Technicznego z siedzibą w Warszawie, ul. Puławska 125, 02-707 Warszawa
    LpNazwa ZakładuRodzaje zbiorników
    1.MiGAZ Marek Szenfeld,
    ul. Żubowiecka 11,
    03-192 Warszawa
    tel: 22 819 07 22
    kom 509 385 720
    www.migaz.waw.pl
    biuro@migaz.waw.pl
    LPG,
    CNG (w tym próba hydrauliczna),
    LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
    2.SOWCAR Sp. z o.o.,
    ul. Wojska Polskiego 104, 98-200 Sieradz,
    tel. /43/ 822-30-10, 508-270-014
    LPG
    3.Zakład Usług Gospodarczych SERWKOMB S.C. P.Kalinowski, M.Kalinowska
    ul. Otolińska 25, 09-407 Płock
    LPG
    4.PPHU OKTAN Miodek Andrzej, Miodek Małgorzata
    spółka jawna,
    ul. Tylna 7, 90-348 Łódź,
    Zakład:
    ul. Rokicińska 156, 92-412 Łódź,
    tel. /42/ 674-11-00
    LPG
    5.EL-CAR-GAZ Janusz Jamiołkowski,
    ul. Główna 116, 18-100 Łapy,
    Zakład:
    ul. Witosa 2, 16-001 Księżyno,
    www.elcargaz.pl,
    tel. /85/ 715-60-72, 502-731-578, 531-124-284
    LPG
    6.AMP-SERVICE Piotr Turos,
    ul. Minerska 2c, 04-506 Warszawa,
    tel. /22/ 499-25-25, 605-153-034
    LPG, CNG i LNG (w tym próba hydrauliczna),
    H2 (bez próby hydraulicznej)
    7.Legalizacja Zbiorników LPG, AUTO-GAZ Łukasz Kobza,
    ul. Warszawska 172, 26-600 Radom,
    tel. 603-833-111
    LPG,
    CNG (w tym próba hydrauliczna),
    LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
    8.Przedsiębiorstwo Transportu i Sprzętu Budowlanego S.A.,
    ul. Traktorowa 109, 91-203 Łódź,
    tel. /42/ 652-64-43, 601-079-445
    LPG
    9.Ośrodek Szkolenia Kierowców TEST Szczepan Pawlicki,
    Bachorzyn 53, 98-113 Buczek,
    Zakład:
    ul. Szkolna 5, 98-113 Buczek,
    tel. /43/ 677-40-67, 604-225-013
    LPG
    10.Zakład Usługowo Handlowy Stacja Kontroli Pojazdów Janusz Olbryś,
    ul. POW 32, 05-190 Nasielsk,
    Zakład:
    ul. Warszawska 84, 05-190 Nasielsk,
    tel. /23/ 691-26-59
    LPG
    11.SOLAR-SYSTEM PV Sp. z o.o.,
    Przeździecko Lenarty 10, 07-305 Andrzejewo,
    tel. /86/ 271-73-46, 602-265-390
    LPG
    12.EUROPEGAS Sp. z o.o.,
    ul. Hurtowa 13, 15-399 Białystok,
    tel. /85/ 743-01-00, 743-01-20
    LPG
    13.Marcin Ksionek,
    ul. Bohaterów Ossowa 26, 05-230 Kobyłka,
    Zakład:
    ul. Narutowicza 9A, 05-230 Kobyłka,
    tel. 602-512-022
    LPG,
    CNG (w tym próba hydrauliczna)
    14.SOGAZ III Usługi Samochodowe Mirosław Soja,
    ul. Kozienicka 31, 26-600 Radom
    LPG, CNG (w tym próba hydrauliczna),
    LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
    15.TIMEX S.A.,
    ul. Bonifraterska 17,
    00-203 Warszawa,
    Zakład: ul. Terespolska 58, 05-074 Halinów
    CNG i LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
    16.TARGOR-TRUCK Sp. z o.o.
    Ławy 97,
    07-411 Rzekuń
    CNG i LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
  2. Oddział Terenowy Transportowego Dozoru Technicznego z siedzibą w Lublinie, Al. Wincentego Witosa 1, 20-315 Lublin
    LpNazwa ZakładuRodzaje zbiorników
    1.PRIMA-GAZ s.c. Piotr Michalak, Helena Wójtowicz,
    ul. Rowerowa 4a, 20-018 Lublin,
    tel. /81/ 534-51-37, 602-388-665
    LPG
    2.Zakład Montażu Urządzeń Gazowych w Samochodach Daniel Grzegorczyk,
    ul. Kruszelnickiego 231, 25-669 Kielce,
    tel. /41/ 345-55-27
    LPG
    3.Zakład Usługowo-Wytwórczy ZAMEL Waldemar i Małgorzata Zawistowscy Sp. J.,
    ul. Słowackiego 1, 21-500 Biała Podlaska,
    tel. /83/ 342-24-39
    LPG
    4.TRANS-WAG Sp. z o.o.,
    ul. Łęczyńska 58, 20-309 Lublin,
    tel. /81/ 441-35-53, 746-10-04
    LPG, CNG (bez próby hydraulicznej)
    5.Zakład Usługowo Handlowy GAZ SERWIS
    Jacek Głowacki i Dariusz Głowacki,
    Pawłów 108, 27-225 Pawłów,
    tel. /41/ 272-17-65, 508-258-943
    LPG
  3. Oddział Terenowy Transportowego Dozoru Technicznego z siedzibą w Krakowie, ul. Pocieszka 5, 31-408 Kraków
    LpNazwa ZakładuRodzaje zbiorników
    1.STARTER Sp. z o.o. Sp. k.,
    ul. Przemysłowa 13, 35-105 Rzeszów,
    tel. /17/ 864-22-96 w. 37, 663-322-146
    LPG,
    CNG (w tym próba hydrauliczna)
    2.AUTO-GAZ-BUT Czesław Słowik Sp. Jawna,
    ul. Traugutta 59, 37-450 Stalowa Wola,
    tel. /15/ 842-02-90, 602-738-478
    LPG
    3.PPUH AGROTRAK Sp. z o.o.,
    ul. Żabiniec 20, 31-215 Kraków,
    Zakład:
    ul. Nowohucka 50, 30-580 Kraków,
    tel./fax. /12/ 653-04-89
    LPG,
    CNG (w tym próba hydrauliczna),
    LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej),
    H2 (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
    4.CZAKRAM Jacek Okoński Sp.J.,
    ul. Dojazd 1, 33-100 Tarnów,
    e-mail: czakram@czakram.pl tel. /14/ 646-00-00, fax. /14/ 627-13-60
    LPG
    CNG (bez próby hydraulicznej)
    5.CZAKRAM Jacek Okoński Sp.J.,
    ul. Dojazd 1, 33-100 Tarnów,
    Zakład: ul. Armii Krajowej 32A, 35-307 Rzeszów,
    tel. /17/ 850-84-94
    LPG
    6.Firma Handlowo-Usługowa STANGAZ Stanisław Surówka,
    ul. Wierzynka 1, 32-020 Wieliczka,
    www.stangaz.com.pl,
    tel. /12/ 278-63-75
    LPG
    7.ŁOMNICKI-TECH Grzegorz Łomnicki,
    39-103 Ostrów 60,
    www.lomnicki-tech.pl,
    tel. 728-134-683
    LPG
    8.P.W. BIBMOT BIK Sp.J.
    Ul. Drzewieckiego 1, 39-300 Mielec
    Zakład: ul. Przemysłowa 61, 39-300 Mielec tel. /17/ 583-44-18
    LPG
  4. Oddział Terenowy Transportowego Dozoru Technicznego z siedzibą w Katowicach, ul. Cedrowa 8, 40-181 Katowice
    LpNazwa ZakładuRodzaje zbiorników
    1.Legalizacja Zbiorników LPG Tomasz Spytkowski
    Katowice ul. Siemianowicka 5A
    tel. 730 849 825
    LPG
    2.CTC Sp. z o.o.,
    ul. Radoszowska 1a,
    41-707 Ruda Śląska
    CNG i LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
    3.WiTECH Wojciech Wicher
    ul. Wolności 1B,
    44-120 Pyskowice,
    tel. 660 216 006, 696 654 888, e-mail: wwicher@o2.pl
    LPG
  5. Oddział Terenowy Transportowego Dozoru Technicznego z siedzibą w Gdańsku, ul. Kętrzyńskiego 24b, 80-376 Gdańsk
    Lp.Nazwa ZakładuRodzaje zbiorników
    1.ARIMET Tomasz Przyłucki,
    ul. Rapackiego 33, 86-300 Grudziądz
    LPG
    2.Auto-Gaz Centrum Maciej Kawecki,
    ul. Sokola 41, 87-100 Toruń,
    tel. /56/ 658-13-54
    LPG
    3.Przedsiębiorstwo Usługowe SANDREM Beata Słomińska,
    ul. Sympatyczna 13, 82-200 Malbork,
    Zakład: ul. Jowisza 7, 80-299 Gdańsk,
    tel. 502-530-864, 792-729-330
    LPG
    4.PHU Autopol Robert Hankiewicz
    ul. Włocławska 3, 87-860 Chodecz
    Zakład: ul. Włocławska 9, 87-860 Chodecz
    LPG,
    CNG (w tym próba hydrauliczna),
    LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewn.)
    5.AUTO RENOVA Piotr Kędzior Legalizacja Zbiorników LPG,
    ul. Skrzetuskiego 7, 11-041 Olsztyn,
    tel. 602-793-262
    LPG
    6.SKA-TECH Bogusław Skarpetowski,
    ul. Ks. Franciszka Okroya 22,
    80-297 Miszewo
    CNG i LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewn.) H2 (bez próby hydraulicznej i rew. wewn.)
  6. Oddział Terenowy Transportowego Dozoru Technicznego z siedzibą we Wrocławiu, ul. Solskiego 5, 52-401 Wrocław
    LpNazwa ZakładuRodzaje zbiorników
    1.AUTOGAZ L. Grzywniak, K. Konopnicki,
    ul. Skawińska 1, 57-100 Strzelin,
    www.autogazstrzelin.pl,
    tel. /71/ 392-18-86
    LPG,
    CNG (bez próby hydraulicznej)
    2.EKO ALMA Sp. J.,
    ul. Grafitowa 2, 55-010 Radwanice,
    e-mail: esgi@o2.pl,
    www.legalizacjabutli.com, www.autogas.pl,
    tel. /71/ 311-73-97, 601-714-799
    LPG,
    CNG i LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
    3.UNI-TRUCK Sp. z o.o. Oddział we Wrocławiu,
    ul. Żmigrodzka 251,
    51-129 Wrocław
    CNG i LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
  7. Oddział Terenowy Transportowego Dozoru Technicznego z siedzibą w Poznaniu, ul. Grunwaldzka 391, 60-173 Poznań
    LpNazwa ZakładuRodzaje zbiorników
    1.EKO AUTO-GAZ Montaż Instalacji Gazowych Eugeniusz Dzięcioł,
    ul. Krotoszyńska 94, 63-400 Ostrów Wlkp.,
    tel. 601-349-168
    LPG,
    CNG (bez próby hydraulicznej)
    2.EKO AUTO-GAZ Montaż Instalacji Gazowych Eugeniusz Dzięcioł
    ul. Krotoszyńska 94, 63-400 Ostrów Wlkp.
    e-mail: cngekoautogaz@gmail.com, biuro@ekoautogaz.pl
    tel: /62/ 736-80-21, 601-349-168
    Zakład: ul. Krajewice 115A, 63-800 Gostyń
    LPG (bez próby hydraulicznej) CNG i LNG (bez próby hydraulicznej)
    3.P.H.U. AUTOPOL Robert Hankiewicz
    ul. Wrocławska 3, 87-860 Chodecz
    Oddział w Golęczewie
    ul. Szosa Poznańska 29, 62-001 Golęczewo,
    tel. /61/ 811-60-76, 601-781-930, 601-747-591
    LPG,
    CNG (w tym próba hydrauliczna),
    LNG (bez próby hydraulicznej),
    H2 (bez próby hydraulicznej)
    4.AUTOPORT - AUTOGAZ Wojciech Nowicki,
    Zalasewo, ul. Kórnicka 148, 62-020 Swarzędz,
    e-mail: biuro@autogaz-swarzedz.pl,
    www.autogaz-swarzedz.pl,
    tel. /61/ 651-13-35, 602-869-344
    LPG
    5.PALMARK Marek Płończak Sp.K.,
    ul. Fabryczna 2A,
    62-010 Pobiedziska
    CNG (w tym próba hydrauliczna), LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
    6.On Road Truck Services SA,
    ul. Obodrzycka 73,
    61-249 Poznań,
    Zakład: Niepruszewo, ul. Świerkowa 2, 64-320 Buk
    CNG, LNG (rew. zewnętrzna, pr. szczelności)
    7.FLOREK GROUP Sp. z o.o., ul. Strzelecka 1, 64-200 WolsztynCNG i LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)
  8. Oddział Terenowy Transportowego Dozoru Technicznego z siedzibą w Szczecinie, ul. Firlika 20, 71-637 Szczecin
    LpNazwa ZakładuRodzaje zbiorników
    1.PRO-BUT Autoryzowany Zakład Mechaniczno-Samochodowy inż. Krzysztof Sikorski,
    ul. Zacisze 15, 75-127 Koszalin,
    Zakład: ul. Koszalińska 65, Koszalin-Jamno,
    tel. /94/ 346-91-15
    LPG, CNG (w tym próba hydrauliczna)
    2.GAZ-TECH M. Mrozewski,
    ul. Władysława Nehringa 11A, 71-814 Szczecin,
    e-mail: biuro@gaz-tech.pl,
    www.gaz-tech.com.pl,
    tel. /91/ 464-81-79, 422-40-39, 603-191-255
    LPG
    CNG / LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewn.)
    3.Przedsiębiorstwo Transportowo Spedycyjne WTRANS Sławomir Wajdzik
    Będargowo 9,
    72-005 Przecław
    Zakład: Kołbaskowo119, 72-001 Kołbaskowo
    CNG i LNG (bez próby hydraulicznej i rew. wewnętrznej)

1. Forma dozoru technicznego i terminy badań

urządzenieforma dozorurewizja wewnętrznapróba ciśnieniowarewizja zewnętrznapróba szczelności i funkcjonowania osprzętu
Zbiorniki na gaz skroplony lub sprężony zamontowane w instalacjach grzewczych pojazdów lub statków żeglugi śródlądowej stosowane a) w celu ogrzewania kabin pojazdów drogowych, kolejowych lub statków żeglugi śródlądowej, przyczep kempingowych oraz turystycznych, b) w celu prowadzenia procesów technologicznychpełnyco 6 latco 6 latco 1 rokco 1 rok

 

2. Zarejestrowanie urządzenia w TDT

Eksploatujący zgłasza urządzenie techniczne w formie pisemnego wniosku do właściwego oddziału terenowego TDT. Do wniosku należy załączyć dwa komplety dokumentacji rejestracyjnej dla każdego ze zgłaszanych urządzeń podlegających dozorowi technicznemu, w przypadku urządzeń już eksploatowanych na terenie RP księgę rewizyjną urządzenie wraz z wymaganą dokumentacją (zob. wniosek o rejestrację urządzenia technicznego na dole strony).
Rozpatrzenie wniosku i przystąpienie do badań poprzedzających wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację (zob. wniosek o przeprowadzenie badań na dole strony).
Wystawienie przez inspektora TDT protokołu z badania oraz wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację dla każdego urządzenia po pozytywnym wyniku badania.
Wystawienie rachunku za ww. czynności TDT zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.

 

3. Dokumentacja techniczna niezbędna do zarejestrowania urządzenia

Dokumentacja zbiorników zamontowanych w instalacjach grzewczych pojazdów lub statków żeglugi śródlądowej powinna zawierać:

  • opis techniczny zbiornika zawierający informacje na temat:
    – producenta zbiornika,
    – typu, numeru fabrycznego, pojemności zbiornika,
    – daty produkcji (miesiąc i rok) i okresu jego eksploatacji,
    – numeru homologacji,
    – ciśnienia roboczego i próbnego,
    – wymiarów zbiornika,
  • dokumenty dostarczane przez wytwarzającego wraz ze zbiornikiem, określone o odpowiednich Regulaminach EKG ONZ albo w specyfikacjach technicznych uzgodnionych z TDT;
  • rysunek zbiornika (o ile występuje) lub fotografię w przypadku braku rysunku,
  • wykaz osprzętu zainstalowanego na zbiorniku (o ile występuje),
  • instrukcję eksploatacji zbiornika zawierającą wszystkie niezbędne informacje dotyczące zasad bezpiecznej obsługi i konserwacji.

4. Warunki uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację

Urządzenie dla którego ustalono formę dozoru technicznego wymaga uzyskania przez eksploatującego decyzji zezwalającej na eksploatację wydanej przez Dyrektora TDT.

Przed pierwszym uruchomieniem urządzenia technicznego inspektor TDT wykonuje następujące czynności:

  • sprawdza kompletność i odpowiedniość dokumentacji – wstępnie czynność wykonywana przez inspektora w biurze;
  • przeprowadza badanie podczas którego:
    – identyfikuje urządzenie na podstawie przedłożonej dokumentacji i tabliczki fabrycznej (czynność wykonywana w zakładzie przygotowującym zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań),
    – sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją na miejscu eksploatacji urządzenia (czynność wykonywana w zakładzie przygotowującym zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań),
    – sprawdza stan techniczny urządzenia,
    – sprawdza stan oraz działanie osprzętu zabezpieczającego (o ile występuje) oraz stan zabezpieczeń antykorozyjnych.

1. Forma dozoru technicznego i terminy badań

urządzenieforma dozorurewizja wewnętrznapróba ciśnieniowarewizja zewnętrznapróba szczelności i funkcjonowania osprzętu
Pozostałe zbiorniki LPG, CNG i LNGpełnyco 10 latco 10 latco 2 lataco 2 lata

 

2. Zarejestrowanie urządzenia w TDT

Eksploatujący zgłasza urządzenie techniczne w formie pisemnego wniosku do właściwego oddziału terenowego TDT. Do wniosku należy załączyć dwa komplety dokumentacji rejestracyjnej dla każdego ze zgłaszanych urządzeń podlegających dozorowi technicznemu, w przypadku urządzeń już eksploatowanych na terenie RP księgę rewizyjną urządzenie wraz z wymaganą dokumentacją (zob. wniosek o rejestrację urządzenia technicznego).
Rozpatrzenie wniosku i przystąpienie do badań poprzedzających wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację (zob. wniosek o przeprowadzenie badań).
Wystawienie przez inspektora TDT protokołu z badania oraz wydanie decyzji zezwalającej na eksploatację dla każdego urządzenia po pozytywnym wyniku badania.
Wystawienie rachunku za ww. czynności TDT zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r.  w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.

 

3. Dokumentacja techniczna niezbędna do zarejestrowania urządzenia

Dokumentacja zbiorników zamontowanych w instalacjach grzewczych pojazdów lub statków żeglugi śródlądowej powinna zawierać:

  • opis techniczny zbiornika zawierający informacje na temat:
    – producenta zbiornika,
    – typu, numeru fabrycznego, pojemności zbiornika,
    – daty produkcji (miesiąc i rok) i okresu jego eksploatacji,
    – numeru homologacji,
    – ciśnienia roboczego i próbnego,
    – wymiarów zbiornika,
  • dokumenty dostarczane przez wytwarzającego wraz ze zbiornikiem, określone o odpowiednich Regulaminach EKG ONZ albo w specyfikacjach technicznych uzgodnionych z TDT;
  • rysunek zbiornika (o ile występuje) lub fotografię w przypadku braku rysunku,
  • wykaz osprzętu zainstalowanego na zbiorniku (o ile występuje),
  • instrukcję eksploatacji zbiornika zawierającą wszystkie niezbędne informacje dotyczące zasad bezpiecznej obsługi i konserwacji.

4. Warunki uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację

Urządzenie dla którego ustalono formę dozoru technicznego wymaga uzyskania przez eksploatującego decyzji zezwalającej na eksploatację wydanej przez Dyrektora TDT.

Przed pierwszym uruchomieniem urządzenia technicznego inspektor TDT wykonuje następujące czynności:

  • sprawdza kompletność i odpowiedniość dokumentacji – wstępnie czynność wykonywana przez inspektora w biurze;
  • przeprowadza badanie podczas którego:
    – identyfikuje urządzenie na podstawie przedłożonej dokumentacji i tabliczki fabrycznej (czynność wykonywana w zakładzie przygotowującym zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań),
    – sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją na miejscu eksploatacji urządzenia (czynność wykonywana w zakładzie przygotowującym zbiorniki LPG, CNG, LNG i wodoru do badań),
    – sprawdza stan techniczny urządzenia,
    – sprawdza stan oraz działanie osprzętu zabezpieczającego (o ile występuje) oraz stan zabezpieczeń antykorozyjnych.

W przypadku nowych zbiorników LPG wyprodukowanych w Polsce przez producentów posiadających w tym zakresie uprawnienie wydane przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego (TDT),  na podstawie art. 9 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o dozorze technicznym (Dz.U. z 2023r. poz. 1622), zabudowywanych w fabrycznie nowych pojazdach wyposażonych w instalację LPG u producenta tych pojazdów na terenie UE (poza Polską) lub montowanych w fabryce producenta wskazanej w świadectwie homologacji typu WE pojazdu, zlokalizowanej na terenie UE lub poza UE oraz sprzedaży takich aut na terenie Polski przez przedstawiciela producenta (dilera) obowiązują poniższe wymagania, których spełnienie umożliwi wydanie przez TDT decyzji dopuszczającej do eksploatacji, zgodnie z art. 14 ww. ustawy o dozorze technicznym.

Sprzedaż pojazdów nowych na terenie Polski z zabudowaną fabrycznie instalacją LPG przez producenta pojazdu – warunek:

  1. Zbiorniki LPG muszą być wytworzone przez producenta posiadającego uprawnienie do ich wytwarzania wydane przez Dyrektora TDT, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o dozorze technicznym (Dz. U. z 2023., poz. 1622).
  2. Zbiornik LPG zamontowany został w fabrycznie nowym pojeździe u producenta w zakładzie wskazanym w świadectwie homologacji typu WE pojazdu na terenie UE lub poza UE.

W celu sprawnego przeprowadzenia procedury wydania przez TDT protokołów i decyzji zezwalających na eksploatację zbiorników LPG należy występować ze stosownym wnioskiem do właściwego Oddziału Terenowego TDT wówczas, gdy pojazdy znajdują się w danej lokalizacji (np. w danym salonie dilerskim). Rozproszenie pojazdów w kilku oddalonych od siebie lokalizacjach (salonach dilerskich) wydłuży czas związany z wydaniem tych dokumentów.

Procedura

  1. Przedstawiciel producenta (diler) nowych pojazdów wyposażonych w instalację LPG, składa do właściwego Oddziału Terenowego TDT wniosek o przeprowadzenie badań zbiorników LPG zamontowanych w takich pojazdach.

Wniosek (dopuszczalna wersja zbiorcza – w takim przypadku poniższe dane powinny zostać ujęte w zestawieniu) oprócz wskazania lokalizacji, powinien zawierać, co najmniej zestawione dane:

  • typ pojazdu,
  • numer identyfikacyjny (VIN),
  • producent zbiornika,
  • nr fabryczny zbiornika,
  • data produkcji zbiornika (miesiąc, rok produkcji),
  • nr homologacji zbiornika,
  • pojemność,
  • typ zbiornika,
  1. Do wniosku zgłaszający zobowiązany jest dołączyć:
  2. kopię świadectwa homologacji instalacji LPG na zgodność z wymaganiami Regulaminu Nr 67 EKG ONZ,
  3. poświadczenie producenta pojazdu o zainstalowaniu i sprawdzeniu instalacji LPG, które powinno zawierać co najmniej poniższe informacje:
  • typ pojazdu,
  • numer identyfikacyjny (VIN),
  • potwierdzenie spełnienia wymagań określonych w Regulaminie Nr 67 EKG ONZ przez elementy instalacji LPG,
  • producent zbiornika LPG,
  • nr fabryczny zbiornika,
  • data produkcji zbiornika (rok i miesiąc),
  • nr homologacji zbiornika,
  • dokument potwierdzający pozytywny wynik próby szczelności instalacji LPG,
  • oświadczenie potwierdzające prawidłowość montażu instalacji LPG i zgodność z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;
  1. poświadczenie wytwórcy zbiornika LPG z jego wytworzenia i zbadania. Poświadczenie powinno zawierać co najmniej poniższe informacje:
  • nazwę wytwórcy,
  • nr homologacji,
  • nr fabryczny
  • datę produkcji (miesiąc i rok),
  • typ zbiornika,
  • pojemność,
  • ciśnienie próbne,
  • ciśnienie robocze,
  • stopień napełnienia.
  1. Po pozytywnym potwierdzeniu powyższych informacji, właściwy Oddział Terenowy TDT ustala z wnioskującym termin przeprowadzenia badań.
  2. Zakres badania doraźnego u przedstawiciela producenta (dilera) samochodów, spełniających powyższe wymagania, wykonanego przez inspektora TDT powinien obejmować:
  • sprawdzenie dokumentacji dotyczącej zbiornika LPG i weryfikację danych,
  • sprawdzenie dokumentacji dotyczącej instalacji LPG wystawionych przez producenta samochodu,
  • sprawdzenie oznakowania zbiornika LPG (weryfikacja informacji z danymi zawartymi w dokumentacji producenta zbiornika LPG) ,
  • rewizję zewnętrzną.
  1. Po pozytywnym wyniku badania inspektor TDT wystawi protokół i decyzję dopuszczającą zbiornik do eksploatacji.

Uwaga. Podmiot składający wniosek powinien zapewnić odpowiednie miejsce pracy dla inspektora TDT tj.: pomieszczenie,  biurko. Ponadto powinna zostać wyznaczona osoba bezpośrednio odpowiedzialna za przygotowanie zbiorników LPG do badań. Pojazdy powinny zostać przygotowane w taki sposób, aby umożliwić odczyt danych ze zbiornika (np. w przypadku potrzeby powinny zostać zdjęte osłony, zabezpieczenia). Zgłaszający zbiorniki do badania powinien dysponować co najmniej detektorem gazu oraz zapewnić odpowiednie warunki BHP.

W przypadku gdy nie są spełnione warunki określone pod pkt. 1÷4, dopuszczenie do eksploatacji będzie możliwe po przeprowadzeniu badania w pełnym zakresie, obejmującym m.in. hydrauliczną próbę ciśnieniową, co wymaga zdemontowania zbiornika z pojazdu wyposażonego w instalację LPG.

Pojazdy nie mogą być wyposażane w zbiorniki LPG wyprodukowane w kraju przez producenta nie posiadającego uprawnienia, o którym mowa w art. 9 ust.1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 roku o dozorze technicznym. Zabudowa zbiorników LPG (wyprodukowanych w Polsce) w pojazdach montowanych w Polsce jest możliwa tylko wtedy, gdy zbiorniki te zostały zbadane i odebrane u producenta przez inspektora TDT oraz zostały oznaczone cechą TDT i wystawiony został przez TDT protokół oraz decyzja dopuszczająca do eksploatacji.

Procedura nie ma zastosowania do instalacji LPG i zbiorników LPG, które są montowane w pojazdach już eksploatowanych.

Pozostałe specjalistyczne urządzenia ciśnieniowe: