Przepisy
Inne urządzenia ciśnieniowe
Warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie urządzeń ciśnieniowych, o których mowa w niniejszym rozdziale, zostały sprecyzowane w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych, zwanym dalej rozporządzeniem NUC.
Najważniejsze akty prawne stanowiące podstawę dozoru technicznego urządzeń technicznych:
– ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym;
– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu;
– rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych;
– rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.
Inne urządzenia ciśnieniowe
Formy dozoru technicznego i terminy badań poszczególnych rodzajów urządzeń ciśnieniowych określa przytoczone na wstępie rozporządzenie w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych.
Rejestracja urządzeń ciśnieniowych
Urządzenie, dla którego ustalono formę dozoru technicznego pełnego lub ograniczonego, wymaga uzyskania przez eksploatującego decyzji zezwalającej na eksploatację wydaną przez Dyrektora TDT.
W celu uzyskania takiej decyzji eksploatujący składa do właściwego oddziału terenowego TDT Wniosek o rejestrację urządzenia technicznego (zob. na końcu strony) dołączając dwa egzemplarze dokumentacji, którą określa szczegółowo przytoczone na wstępie rozporządzenie NUC, w Rozdziale 1, § 3.
W przypadku urządzeń eksploatowanych już wcześniej na terenie RP do dokumentacji należy dołączyć księgę rewizyjną urządzenia.
Badania techniczne innych urządzeń ciśnieniowych
W fazie eksploatacji urządzeń ciśnieniowych TDT wykonuje następujące rodzaje badań technicznych:
-
odbiorcze – badanie wykonywane przed wydaniem pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację;
-
okresowe – badanie wykonywane w toku eksploatacji, mające na celu sprawdzenie aktualnego stanu technicznego urządzenia;
-
doraźne:
- eksploatacyjne, wynikające z doraźnych potrzeb i sytuacji eksploatacyjnych;
- kontrolne, w ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów ustawy o dozorze technicznym;
- powypadkowe lub poawaryjne, przypadku wystąpienia niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją.
Badania okresowe i doraźne urządzenia ciśnieniowego są wykonywane jako:
- rewizje wewnętrzne;
- próby ciśnieniowe;
- rewizje zewnętrzne.
Urządzenie ciśnieniowe, którego uruchomienie poprzedzają czynności montażowe, poddaje się próbie funkcjonowania w pełni wyposażonego urządzenia, w celu sprawdzenia działania osprzętu zabezpieczającego oraz wyposażenia obsługowego i eksploatacyjnego.
Przygotowanie do badania – podmiot uprawniony lub podmiot posiadający odpowiednie upoważnienie (zob. Zakłady uprawnione) przygotowuje urządzenie ciśnieniowe do badań w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia, w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób wykonujących badania oraz zapewnia obsługę techniczną wykonywanych badań. Przygotowując urządzenie do badań należy uwzględniać wymagania zawarte w instrukcji eksploatacji urządzenia.
W toku eksploatacji urządzeń objętych dozorem pełnym i ograniczonym TDT sprawdza zaświadczenia kwalifikacyjne osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne.
Dla urządzeń ciśnieniowych objętych dozorem uproszczonym w fazie ich eksploatacji nie wykonuje się badań okresowych i doraźnych kontrolnych.
W przypadku urządzeń technicznych objętych dozorem technicznym uproszczonym TDT przeprowadza badania typu oraz sprawdza, czy urządzenia są wytwarzane zgodnie z warunkami określonymi w art. 9 ust. 4. ustawy o dozorze technicznym.
Wytwarzanie, naprawa lub modernizacja urządzeń ciśnieniowych
Wytwarzanie, naprawa lub modernizacja urządzeń ciśnieniowych powinny być przeprowadzone przez zakład uprawniony, zgodnie z warunkami określonymi w uprawnieniu oraz na podstawie uzgodnionej przez TDT dokumentacji technicznej i technologicznej.
Połączenia spajane wykonywane podczas wytwarzania, naprawy lub modernizacji urządzenia ciśnieniowego powinny być wykonane na podstawie uzgodnionej przez TDT technologii spajania przez personel posiadający odpowiednie kwalifikacje potwierdzone przez TDT; nie dopuszcza się naprawy połączeń spajanych bez uzgodnienia z TDT.
Po zakończeniu naprawy lub modernizacji urządzeń ciśnieniowych należy przeprowadzić badanie techniczne doraźne eksploatacyjne.
W zakresie projektowania, materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania i wytwarzania urządzeń ciśnieniowych stosuje się odpowiednio:
- rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 11 lipca 2016 r. w sprawie wymagań dla urządzeń ciśnieniowych i zespołów urządzeń ciśnieniowych,
- rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 2 czerwca 2016 r. w sprawie prostych zbiorników ciśnieniowych.
Zmiana eksploatującego
W przypadku zmiany eksploatującego urządzenie techniczne, nowy eksploatujący wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki poprzedniego eksploatującego wynikające z decyzji zezwalającej na eksploatację, pod warunkiem że:
1) od dnia przeprowadzenia ostatniego badania urządzenia technicznego nie wprowadzono zmian dotyczących jego eksploatacji, które są określone w warunkach technicznych dozoru technicznego;
2) nowy eksploatujący złoży oświadczenie o spełnianiu warunku, o którym mowa w pkt 1, i poinformuje organ właściwej jednostki dozoru technicznego o zmianie eksploatującego urządzenie techniczne.
Powyższe nie dotyczy decyzji zezwalających na eksploatację urządzeń technicznych objętych przepisami ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych.
Import urządzeń technicznych
Importer urządzeń technicznych oraz materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji tych urządzeń jest obowiązany do uprzedniego uzgodnienia wymagań technicznych z organem właściwej jednostki dozoru technicznego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Wyrejestrowanie urządzenia technicznego
W celu wyrejestrowania urządzenia technicznego należy do właściwego oddziału terenowego TDT (w którym urządzenie zostało zarejestrowane) przesłać informację zawierającą:
- nazwę dotychczasowego użytkownika / eksploatującego urządzenie,
- numer ewidencyjny, pod którym urządzenie było zarejestrowane w ewidencji urządzeń technicznych prowadzonej przez TDT,
- powód wyrejestrowania.
Urządzenia techniczne zarejestrowane w ewidencji TDT mogą zostać z tej ewidencji wykreślone z powodu zbycia urządzenia (sprzedaż na rzecz innego podmiotu) lub wycofania urządzenia z obiegu (złomowanie).
Ważne
Wniosek o rejestrację czy wyrejestrowanie urządzenia, wniosek o przeprowadzenie badania urządzenia oraz odbiór decyzji zezwalającej na eksploatację, mogą być podpisane tylko przez właściciela urządzenia (w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą) lub osoby działające w imieniu przedsiębiorstwa / spółki posiadające umocowanie prawne do reprezentowania podmiotu (pełnomocnik).