Przepisy
Specjalistyczne urządzenia transportu ciągłego i bliskiego
Warunki techniczne dozoru technicznego specjalistycznych urządzeń transportu ciągłego i bliskiego (SUT), o których mowa w niniejszym rozdziale, zostały sprecyzowane w rozporządzeniu Ministra Transportu z dnia 20 września 2006 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń transportu ciągłego i bliskiego, zwanym dalej „rozporządzeniem SUT”.
Najważniejsze akty prawne stanowiące podstawę dozoru technicznego urządzeń technicznych:
– ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym;
– rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu;
– rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych;
– rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego.
Specjalistyczne urządzenia transportu ciągłego i bliskiego (SUT)
- Specjalistyczne urządzenia transportu ciągłego: →
– wyładowarki wagonów
– wyładowarki okrętowe
– wywrotnice wagonów
– ładowarki, w tym okrętowe
– zwałowarki
– przenośniki taśmowe podwieszone
– podajniki
– przenośniki
– wyciągi skipowe
– pneumatyczne urządzenia transportowe dla materiałów masowych luzem
- Specjalistyczne urządzenia transportu bliskiego: →
– żurawie kolejowe
– żurawie na pojazdach kolejowych
– żurawie pływające i pokładowe
– wyciągi statków
– dźwigniki do podnoszenia pojazdów kolejowych
– podesty i pomosty ruchome z zespołami napędowymi w przystaniach promowych
– podesty na pojazdach kolejowych
– układarki do układania torów
– wypornice, żurawie i korektory położenia służących do zawieszania i regulacji sieci trakcyjnej
– przeciągarki do przemieszczania wagonów po torach
– podnośniki do podnoszenia osób niepełnosprawnych na pojazdach kolejowych
Formy dozoru technicznego i terminy badań oraz terminy przeglądów konserwacyjnych (pod warunkiem, że instrukcja eksploatacji SUT dołączona do dokumentacji nie stanowi inaczej) poszczególnych rodzajów specjalistycznych urządzeń transportu ciągłego i bliskiego określa przytoczone na wstępie rozporządzenie w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń transportu ciągłego i bliskiego.
Rejestracja SUT
Urządzenie, dla którego ustalono formę dozoru technicznego pełnego lub ograniczonego, wymaga uzyskania przez eksploatującego decyzji zezwalającej na eksploatację wydaną przez Dyrektora TDT.
W celu uzyskania takiej decyzji eksploatujący składa do właściwego oddziału terenowego TDT Wniosek o rejestrację urządzenia technicznego (zob. na końcu strony) dołączając dwa egzemplarze dokumentacji, którą określa szczegółowo przytoczone na wstępie rozporządzenie SUT, w Rozdziale 2.
W przypadku urządzeń eksploatowanych już wcześniej na terenie RP do dokumentacji należy dołączyć księgę rewizyjną urządzenia.
Badania techniczne
W fazie eksploatacji specjalistycznych urządzeń transportu ciągłego i bliskiego (SUT) TDT wykonuje następujące rodzaje badań technicznych:
-
odbiorcze – badanie wykonywane przed wydaniem pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację ma na celu sprawdzenie, czy:
1. SUT jest zgodne z przedłożoną dokumentacją,
2. montaż i przeznaczenie SUT są zgodne z instrukcją eksploatacji i przepisami o dozorze technicznym,
3. napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje zostały umieszczone na SUT oraz są czytelne i zrozumiałe,
4. SUT może być przekazane do bezpiecznej eksploatacji; -
okresowe – badanie wykonywane w toku eksploatacji, mające na celu sprawdzenie aktualnego stanu technicznego urządzenia;
-
doraźne:
- eksploatacyjne, wynikające z doraźnych potrzeb i sytuacji eksploatacyjnych;
- kontrolne, w ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów ustawy o dozorze technicznym;
- powypadkowe lub poawaryjne, przypadku wystąpienia niebezpiecznego uszkodzenia SUT lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją.
SUT przedstawione do badania odbiorczego powinno być całkowicie zmontowane i przygotowane do eksploatacji, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, instrukcją montażu i instrukcją eksploatacji.
Przygotowanie do badania – eksploatujący powinien zapewnić odpowiednie i bezpieczne warunki pracy oraz oprzyrządowanie niezbędne do przeprowadzenia badania. Badania SUT przeprowadzane u eksploatującego powinny być wykonywane z udziałem obsługującego oraz konserwującego urządzenie, w obecności przedstawiciela eksploatującego.
Badanie okresowe oraz badanie doraźne kontrolne ma na celu sprawdzenie, czy:
- zrealizowano zalecenia z poprzedniego badania;
- nie powstały uszkodzenia lub zmiany stanu SUT mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji SUT;
- są zainstalowane i pracują prawidłowo urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne;
- napisy ostrzegawcze, instrukcje i informacje są umieszczone na SUT oraz czy są czytelne i zrozumiałe.
Badanie doraźne eksploatacyjne ma na celu sprawdzenie, czy naprawa, modernizacja lub wymiana elementu, demontaż i ponowny montaż SUT na nowym miejscu pracy nie mają wpływu na bezpieczną eksploatację SUT.
W toku eksploatacji urządzeń objętych dozorem pełnym i ograniczonym TDT sprawdza zaświadczenia kwalifikacyjne osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne.
Wytwarzanie, naprawa lub modernizacja
Naprawa lub modernizacja SUT powinny być przeprowadzane przez podmiot posiadający uprawnienia wydane przez TDT oraz na podstawie uzgodnionej przez TDT dokumentacji technicznej i technologicznej.
Wykonanie naprawy lub modernizacji powinno być potwierdzone przez wykonawcę.
Po zakończeniu naprawy lub modernizacji należy przeprowadzić badanie doraźne eksploatacyjne.
W zakresie projektowania, materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania i wytwarzania SUT stosuje się rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn.
Zmiana eksploatującego
W przypadku zmiany eksploatującego urządzenie techniczne, nowy eksploatujący wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki poprzedniego eksploatującego wynikające z decyzji zezwalającej na eksploatację, pod warunkiem że:
1) od dnia przeprowadzenia ostatniego badania urządzenia technicznego nie wprowadzono zmian dotyczących jego eksploatacji, które są określone w warunkach technicznych dozoru technicznego;
2) nowy eksploatujący złoży oświadczenie o spełnianiu warunku, o którym mowa w pkt 1, i poinformuje organ właściwej jednostki dozoru technicznego o zmianie eksploatującego urządzenie techniczne.
Import urządzeń technicznych
Importer urządzeń technicznych oraz materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji tych urządzeń jest obowiązany do uprzedniego uzgodnienia wymagań technicznych z organem właściwej jednostki dozoru technicznego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Wyrejestrowanie urządzenia technicznego
W celu wyrejestrowania urządzenia technicznego należy do właściwego oddziału terenowego TDT (w którym urządzenie zostało zarejestrowane) przesłać informację zawierającą:
- nazwę dotychczasowego użytkownika / eksploatującego urządzenie,
- numer ewidencyjny, pod którym urządzenie było zarejestrowane w ewidencji urządzeń technicznych prowadzonej przez TDT,
- powód wyrejestrowania.
Urządzenia techniczne zarejestrowane w ewidencji TDT mogą zostać z tej ewidencji wykreślone z powodu zbycia urządzenia (sprzedaż na rzecz innego podmiotu) lub wycofania urządzenia z obiegu (złomowanie).